De boekpublicatie Climate Justice Code: For artists, art workers, and arts organisations situated in the Global North is nu beschikbaar! Je kunt hier een gratis digitale versie van de publicatie downloaden. De fysieke versie ligt binnenkort in boekhandels en kunstinstellingen in Nederland en in het buitenland. Om alvast een exemplaar op ons kantoor te bemachtigen, kun je mailen naar info@casco.art.
De Climate Justice Code (CJC) nodigt kunstenaars en kunstinstellingen uit om de waarden die zij (her)presenteren in overeenstemming te brengen met hun praktijken. De Code nodigt hen uit om hun verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van de (eco)systemen waarin ze zijn verwikkeld uit te breiden om de urgentie van klimaat- en milieuproblemen te erkennen en ernaar te handelen.
Klimaat- en milieuproblemen hebben het zesde massa-extinctieproces op aarde veroorzaakt. Het verstoort en vernietigt generaties van menselijk en meer-dan-menselijk leven, gedeelde omgevingen, culturele praktijken, kennis, ecosystemen en erfgoed. De ongelijke uitroeiing van het leven op deze planeet is een voortzetting van de vernietiging van levenswerelden die centraal hebben gestaan in meer dan vijfhonderd jaar van steeds verder uitbreidend koloniaal kapitalisme. Het CJC is een instrument om trans-oceanisch en intersectioneel te reageren op de ineenstorting van het klimaat, in de hele culturele sector, en benadrukt de gedeelde maar gedifferentieerde macht en verantwoordelijkheid die we allemaal hebben om de crisis aan te pakken.
Het CJC sluit aan bij de klimaatrechtvaardigheidsbeweging, wat betekent dat het erkent dat klimaat- en milieuproblemen geworteld zijn in de extractieve structuren van kolonialisme, imperialisme, patriarchaat, witte dominantie en kapitalisme. Degenen die het meest gemarginaliseerd worden door het neokoloniale geracialiseerde kapitalisme worden echter nog steeds het hardst getroffen. Zwarte, inheemse, door vrouwen geleide, LGBTQI+ en lagere kaste of klasse gemeenschappen en anderen over de hele wereld, wiens land, water, lucht en levens nog steeds vernietigd worden, hebben eeuwenlang geworsteld met de vele crises van deze extractieve systemen.
Het CJC erkent het werk dat al gedaan wordt binnen de bewegingen voor klimaatrechtvaardigheid, milieurechtvaardigheid, ecofeminisme en landrechten, vaak geleid door de frontlinie en inheemse gemeenschappen, en neemt praktische stappen om hen te steunen, te versterken en zich met hen te verenigen.
Voor alle levensvormen vormen de crises als gevolg van klimaatverandering een uitdaging voor hoe we zijn, hoe we de wereld kennen en hoe we onszelf begrijpen in relatie tot elkaar en de kosmos. Elk antwoord vereist een fundamentele overgang weg van extractieve systemen en relaties door radicale vormen van actie, desinvestering, zorg en reparatie.
Voor kunstenaars en kunstinstellingen betekent dit dat we onze financieringsbronnen, ons programmeringsbeleid en onze programmeringspraktijken, ons beleid en onze praktijken op het gebied van toegankelijkheid, onze milieuverplichtingen en ecologische voetafdruk op de lange termijn, onze praktijklocaties (online en fysiek), onze medewerkers en ondersteunende teams, onze ethische praktijken, onze transparantie en verantwoordingspraktijken, onze inzet voor verandering en onze bereidheid om kleiner te worden, aan de orde moeten stellen. Het betekent dat we de kennisstructuren van de moderne tijd moeten decentraliseren en ruimte moeten maken voor een veelheid aan kennis, praktijken en benaderingen. We kunnen de ineenstorting van het klimaat en het milieu alleen aanpakken door te werken aan de onderlinge verbanden tussen al deze kwesties.
De Code in actie
De CJC is een oproep en een hulpmiddel voor kunstenaars en kunstorganisaties om zichzelf en elkaar te gebruiken en verantwoordelijk te houden – voorbij hiërarchieën van macht, posities of relaties – voor hun verantwoordelijkheden ten aanzien van klimaatrechtvaardigheid.
Het is een ethische code voor praktische toepassing die is gestructureerd rond een aantal kernonderdelen. Het werk om de principes van de code in de praktijk te brengen zal verschillende vormen aannemen, afhankelijk van de context en middelen van elke gebruiker, dus de CJC fungeert eerder als een anker waarnaar je blijft terugkeren dan als een checklist met taken. Individuen en organisaties die het CJC overnemen, worden uitgenodigd om zich voortdurend in te zetten voor de ontwikkeling ervan in de praktijk; het CJC groeit en past zich aan in reactie op de context en omstandigheden waarbinnen het zich ontwikkelt.
Geschiedenis van de Code
Het proces van de Climate Justice Code begon in onze tweede Assembly for commoning art institutions, Our House is on Fire, in oktober 2019, waar het werd opgesteld door de redactiecommissie in samenwerking met de stuurgroep en door alle deelnemers aan de Assembly verder werd ontwikkeld, met de bedoeling dat kunstinstellingen en kunstenaars in Nederland en daarbuiten het zouden adopteren. In de jaren na het opstellen van de code heeft de Climate Justice Code Working Group de uiteindelijke publicatie gerealiseerd via een wisselende groep van contribuanten. We zijn de werkgroep zeer dankbaar voor hun enorme inzet om de Code tot stand te brengen.
Het idee van de Code kwam tot leven als een instrument om te reageren op de klimaatcrisis en zich aan te sluiten bij de klimaatrechtvaardigheidsbeweging, die staat voor bredere systemische verandering als het gaat om de klimaataanpak. De Code nodigt mensen met de kracht van kunst en verbeelding uit om te verenigen hoe we onze politiek beoefenen in het dagelijks leven als kunstenaars en kunstinstellingen. Tegelijkertijd houdt het rekening met andere codes die al zijn ontwikkeld door een brede vertegenwoordiging van culturele en creatieve professionals en die in Nederland zijn geïmplementeerd – zoals de Fair Practice Code, de Code Culturele Diversiteit en de Code Cultural Governance – die nauw met elkaar verbonden zijn en die zijn ontwikkeld als maatstaf voor lokaal en nationaal cultuurbeleid van de overheid.