25 maart 2023, 13:00–17:00 / Stedelijk, Amsterdam
Lees meer via Studium Generale Rietveld Academie 2022–2023
In samenwerking met het Stedelijk Museum Amsterdam presenteert de Gerrit Rietveld Academie Refuge – fleeing, flowing leaking. Dit is een grootschalige, meerdaagse manifestatie in het museumgebouw en een feestelijke vrijdagavond. Van 22 tot en met 25 maart staan vragen rond het thema toevlucht centraal. Op de zaterdag is er een middag van ons Nina bell F. House Museum met bijdragen van Nuraini Juliastuti; Sites of Memory; Jeftha Pattikawa met Malou Sumah (Archief Maluku), Ais Leuhery (Verloren Banden, Wijkraad Vaassen Berkenoord2) en Tony Markus Sacharias (multidisciplinair kunstenaar); Marianna Takou en Ying Que; Leana Boven. De curatorial statement en het programma vindt je hieronder.
Curatorial statement
Nina bell F. House Museum bij Gerrit Rietveld Academie
bricks to build homes for careful archives
Nina bell F. (pronouns zij/hen) is een bezieling en levend organisme dat fermenteert in en rond Casco Art Institute: Working for the Commons in Utrecht. Hun bestaan is gebouwd op opkomende relaties met verwante zielen uit heden en verleden. Nina bell F. House Museum is een instituerende praktijk om Nina’s geest levend te houden, ontwikkeld vanuit een kritische reflectie op Casco’s archiefpraktijken en haar politieke economie. De collectie stelt nuttige manieren van zijn en weten voor – in termen van organisatie en fermentatie, waarbij het selectieproces volgde op een intentie om verwantschap te ontwikkelen. Ze werd gelanceerd voor Natasha, de Biënnale van Singapore 2022–2023.
In navolging van Sara Ahmed (2017:16) is het huis als een woning, gecreëerd door citaten als bakstenen en rietjes voor feministisch geheugen. Voor Nina bell F. House Museum worden archiefpraktijken ook beschouwd als bakstenen. Als lichter materiaal als stro kunnen ze gebruikt worden om een schuilplaats te maken. In deze kwetsbare staat is het een ruimte om institutionele kritiek te bevorderen, om een relationele en commonistische esthetiek te voeden.
Voor deze middag heeft Nina gasten uitgenodigd uit het culturele en academische veld die zich bezighouden met archiveringspraktijken in relatie tot sociale bewegingen, of die verhalen blootleggen die in geïnstitutionaliseerde collecties begraven en verzwegen zijn gebleven. Wat zijn andere manieren van archiveren dan die welke gevormd zijn door het koloniale kennissysteem? In plaats van objecten, perfectie en hygiëne centraal te stellen, vormen mensen en relaties het ‘casco’, het skelet van het huis, met zorg en reproductieve arbeid als belangrijkste bouwstenen. Het programma onderzoekt het potentieel van kleine kunstorganisaties en onafhankelijke culturele ruimtes als plekken om huizen te bouwen voor archieven die geen thuis vinden in de gevestigde of staatsarchieven. Wat voor soort ondersteuningssysteem en middelen kunnen archiveringsprocessen ondersteunen die het maken van bewegingen door middel van artistieke praktijken omvatten?
Programma
13:00–13:15 Prelude
Inleiding door Marianna Takou en Ying Que
13:15–14:15 How do we craft our skills to take ownership of what is lost?
Talk door Nuraini Juliastuti
In de contexten waar de ordelijke ordening van overvloed in de universiteiten, bibliotheken en musea gebaseerd is op georganiseerde langdurige extractie, ligt het geweld in de systemen die de verhalen van verhalen en geschiedenissen controleren. Wat voor omstandigheden bepalen de betekenis van kennis en archieven? Postkoloniale realiteiten omvatten de capaciteiten van reizigers om toegang te krijgen tot die overvloed. Om onze eigen geschiedenis te schrijven, zijn we altijd gepositioneerd als bruikleners. Hoe kunnen we onze vaardigheden aanwenden om bezit te nemen van wat verloren is gegaan? Hoe kunnen we de rijkdom van de instellingen binnendringen en poreus maken?
14:15–15:00 Performing beyond the archive
Sessie geleid door Sites of Memory
Sites of Memory heroverweegt het begrip “het archief” door middel van performance. SoM roept het lichaam op als een archief, de stad als een archief, cultuur als een archief.
SoM creëert locatiegebonden voorstellingen die geschiedenis en theater met elkaar verbinden. Het werk komt tot stand in samenwerking met multidisciplinaire kunstenaars en historici die onderzoek doen naar de koloniale geschiedenis van Nederland en voormalige gekoloniseerde gebieden. Het proces van reflectie op de geschiedenis omvat ook verhalen die niet gedocumenteerd zijn of alleen vanuit de “white gaze”. De bedoeling is stemmen te versterken die vaak het zwijgen is opgelegd of genegeerd worden. Om meer volledige verhalen te vertellen, gebruikt SoM een techniek die Critical Fabulation heet. Dit is een methode ontwikkeld door historica Saidiya Hartman en maakt gebruik van historisch en archiefonderzoek met kritische theorie en fictie. Verhalen worden gecreëerd om de lege plekken in historische archieven op te vullen. Daarnaast benadrukt het artistieke onderzoek van SoM de verschillende stemmen binnen het team en hun persoonlijke relatie tot het onderwerp. SoM maakt niet alleen gebruik van traditionele vormen van historisch onderzoek en kritische fabricage, maar ook van orale geschiedenis, belichaamde kennis en voorouderlijk geheugen.
15:00–15:15 Pauze
15:15–16:30 Verloren Banden: Molukse beelden, het articuleren van perspectieven in postkoloniaal Nederland
Sessie geleid door Jeftha Pattikawa met Malou Sumah (Archief Maluku), Ais Leuhery (Verloren Banden, Wijkraad Vaassen Berkenoord2) en Tony Markus Sacharias (Multidisciplinair Kunstenaar).
Jeftha Pattikawa onderzoekt het belang van zelfrepresentatie en gemeenschapsarchieven bij het opnieuw vertellen en compliceren van de machtsdynamiek die de verhalen over Molukkers in Nederland bepaalt. Verloren Banden is een archief en audiovisueel project van en voor deze gemeenschap die sterk beïnvloed is door het kolonialisme. Het beeldmateriaal is in twee opzichten uniek: de beelden tonen de veerkracht van de Molukkers in postkoloniaal Nederland en het beeldmateriaal is gemaakt door de gemeenschap zelf.
Jeftha Pattikawa onderzoekt het belang van zelfrepresentatie en gemeenschapsarchieven bij het opnieuw vertellen en compliceren van de machtsdynamiek die ten grondslag ligt aan de verhalen die we vertellen over Molukkers in Nederland. Verloren Banden is een archief en audiovisueel project van en voor deze gemeenschap die sterk beïnvloed is door het kolonialisme. Het beeldmateriaal is in twee opzichten uniek: de beelden tonen de veerkracht van de Molukkers in postkoloniaal Nederland en het beeldmateriaal is gemaakt door de gemeenschap zelf.
Het project legt het dagelijks leven en de strijd van leden van de gemeenschap eind jaren zeventig in Vaassen bloot en maakt deze zichtbaar. Landelijk werd het beeld van Molukkers beïnvloed door verzet, protest, radicalisering en geweld. De Molukse jongeren van toen legden deze periode van groei en veerkracht van de gemeenschap onbewust vast met hun camera’s. Het is een kleine en lokale geschiedenis, maar vertegenwoordigt toch een groter Moluks perspectief.
16:30–17:00 Outro
Afsluiting door Leana Boven
