26 november 2017–25 februari 2018 / Casco HQ

Met onder meer twee nieuwe Army of Love films en meubilair dat is ontworpen in samenwerking met architect Olga Subirós

“Een volledige liefde voor onze medemensen vereist een inzet die verder gaat dan de gebruikelijke liefdadige vorm van liefde. Zulke complete liefde beloont ons bovendien met de meest buitengewone ervaringen en de diepste dankbaarheid. Alleen met behulp daarvan zou een (voormalige) verzorgingsstaat de behoefte aan alomvattende rechtvaardigheid voor iedereen kunnen inlossen.”

– Army of Love, thearmyoflove.net, 2016

“We krijgen overal te horen hoe belangrijk de liefde is, maar toch worden we doodgegooid met voorbeelden van hoe ze tekortschiet. We vinden in de politiek, onder gelovigen of zelfs binnen onze eigen families of liefdeslevens maar zelden aanwijzingen dat liefde daadwerkelijk onze besluitvorming bepaalt, onze gemeenschapszin versterkt of ons bij elkaar houdt. Dit sombere beeld doet niets af aan de aard van ons verlangen. We blijven hopen dat de liefde zal overwinnen. We blijven geloven in het potentieel van liefde.”

– bell hooks, All About Love, 2000

Ondanks de enorme bewijslast en documentatie van de effecten van liefde, wordt er in het openbaar maar weinig gesproken over de liefde en wat die in onze levens betekent. Misschien komt dat doordat het zo moeilijk is om erover te praten. Spreken over liefde houdt vaak in dat je het ook over de afwezigheid ervan moet hebben, en zulke gesprekken worden overwegend gezien als persoonlijk en privé. Daarom laten we liefde maar voor wat ze is, wordt ze opgenomen in neofascistische retoriek (“heb onze mensen lief en haat de anderen”), of gereduceerd tot een droevig liedje.

Het project-annex-supergroup Army of Love, naar een initiatief van schrijver Ingo Niermann en samen met vele anderen verder ontwikkeld door kunstenaar Dora García, streeft ernaar om rechtvaardigheid op een intieme manier te vervolmaken in deze tijd waarin we worden geconfronteerd met patriarchale waarden, racisme, en neoliberaal ‘corporate’ fascisme. De soldaten uit dit ‘Leger van de Liefde’ strijden voor het delen van een alomvattende liefde met iedereen die er behoefte aan heeft, en stellen zich ervoor open  om liefde te ontvangen van iedereen die het wil geven. Het Leger stimuleert de mogelijkheid om over liefde te denken en spreken als een voorziening of hulpbron, en om de sociale voorwaarden en uitwisseling van deze bron te bestuderen.

De tentoonstelling Army of Love bij Casco vervolgt de lijn van het onderzoek dat Niermann begon in zijn roman Solution 257: Complete Love en die werd voortgezet in de film Army of Love van Niermann en Alexa Karolinski en de verschillende performatieve interventies die sindsdien hebben plaatsgevonden. De huidige presentatie betekent op zichzelf ook een nieuwe stap in de reis die het project de afgelopen twee jaar heeft afgelegd. De tentoonstelling toont twee nieuwe documentaires van Dora García, waarin zij twee belangrijke bijeenkomsten in 2017 registreert: het Army of Love trainingskamp dat Casco mede organiseerde en het programma Lo Inadecuado & Su Laboratorio del Amor dat García mogelijk kon maken via het Independent Studies Programme van het MACBA in Barcelona. De documentaires brengen de verschillende programmaonderdelen in beeld die werden begeleid door mensen die beroepsmatig bezig zijn met onderwerpen als liefde, seksualiteit en intimiteit; we zien hoe de evenementen worden georganiseerd en hoe toegepast taalgebruik en handelingen er worden overgedragen. De films weten bovendien de nieuwsgierigheid en de overtuiging te vangen waartoe het project Army of Love en de enthousiaste deelnemers oproepen. De tentoonstelling bevat onder andere materiaal dat verzameld is door deelnemers aan het trainingskamp, variërend van aantekeningen en een voorlopige gedragscode tot een gemeenschappelijk samengestelde bibliografie die gedurende de tentoonstelling verder kan worden aangevuld en aangepast Het speciale tentoonstellingsmeubilair dat García in samenwerking met architect Olga Subirós ontworpen heeft begeleidt (het raadplegen van) het materiaal.

Terwijl het Leger zichzelf beschouwt als iets dat in een voortdurende staat van oprichting is, biedt het ook een duidelijk kader waarbinnen discussie en debat kunnen plaatsvinden rond een gemeenschappelijk begrip van de liefde en haar mogelijke toepassingen. De tentoonstelling zelf stelt bezoekers in de gelegenheid om Army of Love beter te leren kennen aan de hand van de invloeden van García, Niermann, Casco, de deelnemers aan het trainingskamp en anderen. Ze onderstreept op die manier het feit dat er kameraadschap en plichtsbesef voor nodig zijn om je begrip van liefde te hervormen, zowel binnen als buiten je persoonlijke keuzes en eigen structurele beperkingen. Army of Love wordt een platform waarop we ons kunnen afvragen hoe we ons spectrum van verlangen zouden kunnen uitbreiden, en hoe we verlies en genezing zouden kunnen behandelen als deel van onze politieke strijd. Het project en de tentoonstelling omvatten zowel de indirecte ervaringen van toeschouwers bij eerdere evenementen als de meer recente directe ontmoetingen met het Leger. Terwijl ze zich heen en weer bewegen tussen werkelijkheid en fictie, speculeren ze zo over de staat waarin Army of Love verkeert.

Voorafgaand aan de tentoonstelling, en in het kader van een zogeheten intra-institutionele verbintenis met Army of Love, organiseerde Casco in oktober 2017 het Army of Love trainingskamp met García en Niermann om mogelijke invullingen van Army of Love en inclusieve benaderingen van liefde te verkennen. Overdag bestond het kamp uit 27 deelnemers die in reactie op onze oproep en op uitnodiging als sprekers en professionals bij elkaar waren gebracht. Het avondprogramma was voor iedereen toegankelijk. Tijdens het driedaagse kamp vonden er verschillende oefeningen in lichamelijk contact en debatten over hete hangijzers (of ‘hot spots’) plaats. Onderwerpen waren bijvoorbeeld: aanraking en niet-oculaire visualisatie; intiem luisteren en vormen van je tot elkaar verhouden; de grenzen van het lichaam en een verruimde taal om het te beschrijven; gespecialiseerde seksuele zorg voor mensen met een beperking en ouderen; het dekoloniseren van schoonheid en liefde; en de praktijk van onderlinge verantwoordelijkheid en gezamenlijke zorg binnen activistische gemeenschappen.

Dora García gebruikt een scala aan media waaronder performance, HD-film, tekst en installatie. In haar werk onderzoekt ze de condities die de ontmoeting tussen kunstenaar, kunstwerk en toeschouwer bepalen, en concentreert ze zich  in het bijzonder op noties van duur, toegankelijkheid en leesbaarheid. García’ verkent in haar werk  het politieke potentieel dat in marginale posities schuilt, en ze brengt in meerdere van haar werken een hommage  aan excentrieke figuren en anti-helden. Recente solotentoonstellingen zijn onder andere Somewhere, Two Planets Have Been Colliding for Thousands of Years (The Thinker as Poet), La Verrière, Brussel (2017), Écrits, Michel Rein, Parijs (2017); en I See Words, I Hear Voices, The Power Plant, Toronto (2015). García nam deel aan de Gwangju Biennale (2010, 2016), dOCUMENTA13 (2012), de Biennale di Venezia (2011, 2013, 2015), de Bienal de São Paulo (2010), the Biennale of Sydney (2008), Skulptur Projekte Münster (2007) en de Istanbul Biennial (2003).

Ingo Niermann is schrijver, en de samensteller van de reeks speculatieve boeken Solution. Zijn debuutroman Der Effekt verscheen in 2001. Recente boeken zijn onder andere Solution 257: Complete Love (2016), Solution 264–274: Drill Nation (2015), en Concentration (als samensteller, 2015). Samen met Haus der Kulturen der Welt in Berlijn begon Niermann het digitale publicatieproject Fiktion. In 2016 begon hij Army of Love en regisseerde hij met Alexa Karolinski een gelijknamige video, die voor het eerst vertoond werd op de Berlin Biennale 9 (2016).