18–21 juni 2009 / Utrecht
Performance / Rondleiding door het Rietveld Schröder Huis
Dagelijks van 14:45-16:00 op 18, 19, 20 en 21 juni 2009
Vertrekpunt: Centraal Museum (Nicolaaskerkhof 10, Utrecht).
Reservering noodzakelijk. Beperkte capaciteit. Toegang gratis.
Om te reserveren, neem contact op met Jakob van Stolk.
Nothing Is Closed – Lying Freely Part I is een performance van kunstenaar Ruth Buchanan in de vorm van een rondleiding door het Rietveld Schröder Huis in Utrecht. Deze performance vormt het begin van Lying Freely, een reizend project van Buchanan, dat in de loop der tijd op verschillende locaties verder zal evolueren. Het project volgt de structuur van de fuga als muzikale vorm, maar de focus van het kunstwerk ligt op de fuga (fugue, ‘vlucht’) als term voor een complexe psychische aandoening. Fugue uit zich in ongeplande en onverklaarbare reizen, meestal in een staat van grote geestelijke druk, waarbij men letterlijk uit de gewone omgeving naar een andere ruimte vlucht en er bij terugkeer geen herinnering is aan deze ontsnapping. Buchanan interpreteert dit als een vorm van vrijheid, maar ook als een uiting van het verlangen hiernaar, en onderzoekt hoe de productie van betekenissen en van een eigen artistieke ‘stem’ het resultaat is van een wisselwerking tussen privébehoeften en verwachtingen (of druk) van het publiek, tussen individuele verlangens en historisch bewustzijn. Anders gezegd zoekt Lying Freely naar de mogelijkheid om ruimte te scheppen voor een onderzoek naar de relatie tussen het idee van persoonlijke vrijheid en de ‘economie van de stem,’ ofwel de noodzaak voor kunstenaars om een marktcompatibele stem, een eigen signatuur te ontwikkelen. Buchanan onderzoekt deze economie door ontmoetingen te arrangeren tussen haarzelf, de werken van drie bekende vrouwelijke literatoren– Virginia Woolf, Agatha Christie en Janet Frame – en verschillende sites, zoals een kunstwerk, een archief, een evenement of een locatie.
Towards Another Summer, een autobiografisch essay op romanlengte (geschreven in 1963, gepubliceerd in 2007) van Janet Frame (Nieuw-Zeeland, 1924-2004) is het vertrekpunt voor Nothing Is Closed. Het boek was het resultaat van Frames ervaringen met writer’s block, opgeschreven ter afleiding van de worsteling met een nieuw boek, en bevat wat Frame als ‘beschamend persoonlijke inhoud’ beschrijft. In het boek worden de moeilijkheden van zowel de positie van de kunstenaar als de kunstproductie op een transformatieve manier behandeld, via een protagonist die zichzelf uiteindelijk met een trekvogel identificeert. Dit denkbeeldige scenario lijkt een substituut voor fugue te zijn, en daarmee een voorbeeld van vrijelijk spreken en existeren in een zelfgemaakte ruimte. Buchanan verbindt Frames artistieke worsteling met het Rietveld Schröder Huis, een andere belangrijke historisch en artistieke nalatenschap, en benadert het huis als een plek die resultaat is van een continue wisselwerking tussen eis en compromis – een polyfonie van geslotenheid en openheid, die spreekt uit zowel het ruimtelijke ontwerp als uit de complexe relatie tussen huiseigenaar en opdrachtgever Truus Schröder-Schräder en architect Gerrit Rietveld. Om te kunnen manoeuvreren door deze complexe ruimte van ontmoetingen maakte Buchanan een video en een tekst, gebruikmakend van materiaal uit de Hocken Library and Archive in Dunedin, Nieuw-Zeeland – waar de Janet Frame Collection wordt bewaard – en het Rietveld Archief van het Centraal Museum. Ook pure speculatie is hierin verwerkt, als alternatieve vertelling binnen de gestandaardiseerde vorm van de rondleiding door een gids.
De volgende halte op de reis van dit project is het Frascati Theater in Amsterdam, in het kader van If I Can’t Dance, I Don’t Want to Be Part of Your Revolution (Circular Facts—Lying Freely Part II) op 21 oktober 2009. In november wordt het project verplaatst naar The Showroom in Londen (Several Attentions—Lying Freely Part III) en in februari 2010 keert het terug naar Casco met een publicatie en een architecturale setting.
Ruth Buchanan (Nieuw-Zeeland 1980, Te Ati Awa/Taranaki):
In haar werk laat Ruth Buchanan zien hoe artistieke erfenis kunstuitingen in het heden karakteriseert. Ze doet dit door te werken in verschillende vormen en tonen: video, tekst, sculptuur, geluid, 35mm-dia en voordrachten, en brengt al deze elementen samen in ruimtelijk en temporeel gechoreografeerde arrangementen en situaties. Ze rondde haar Master (Fine Art) af aan het Piet Zwart Instituut te Rotterdam in 2007 en is momenteel onderzoeker aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Buchanan heeft geëxposeerd in Europa, Australië en Nieuw-Zeeland en is een actief initiatiefnemer en deelnemer aan projecten die met drukwerk te maken hebben.
