3 november 2007, 15:00 / Casco HQ
In het kader van Annette Krauss Hidden Curriculum vindt een lezing en een filmvertoning plaats over de lichamelijkheid van educatieprocessen.
Filmvertoning
Annette Krauss/Petra Bauer
All the things I need to learn
Lezing
Thomas Alkemeyer/Thomas Pille
The physicality of education. On the silent power of symbolic violence
(De lichamelijkheid van het onderwijs. Over de stille kracht van symbolisch geweld)
In de meeste discussies over onderwijs komt het menselijk lichaam niet ter sprake. De aanwezigheid daarvan schijnt een vanzelfsprekend feit te zijn dat de moeite van het vermelden niet waard is. Dus wordt het feit genegeerd dat iedere vorm van onderwijs de karaktertrekken heeft van een lichamelijke training die een gewoonte wordt.
Om de diverse onderwijskundige realiteiten op een reële manier te reorganiseren – dat wil zeggen te ontdoen van idealistische illusie -, is men gedwongen om de aan het lichaam gerelateerde gebruiken nader te onderzoeken zodat het onderbrengen in sociale categorieën het middelpunt wordt van etnografische waarnemingen. Zoals Bourdieu naar voren brengt.
Deze manier van categoriseren vindt plaats door middel van waarneming van lichaamsbewegingen in ruimtelijke omgevingen die sociale ordes weerspiegelen.
Naast wat als deel van het schoolcurriculum wordt onderwezen, zoals gedragsvormen, gebaren en vaardigheden, doen studenten ook praktische ervaring op alsmede ideologieën en waarden. Dit zijn onderdelen van een verborgen curriculum dat in de microkosmos van de onderwijsinstituten geobjectiveerd wordt.
Een analytisch standpunt dat zich richt op de lichamelijkheid van het onderwijs helpt bij de herinterpretatie van de interacties in onderwijsinstellingen. Een analytische benadering helpt met name bij het transparant maken van het intrinsieke symbolische geweld van onderwijsinstellingen. Deze vorm van geweld is op de eerste plaats gericht tegen die leerlingen wier vaardigheden om het spel mee te spelen onvoldoende zijn vanwege hun maatschappelijke achtergrond. Deze leerlingen worden sociaal kwalificeerd op basis van hun lichamelijkheid en hun ‘gevoel voor het spel’ (Bourdieu) – niet alleen door docenten maar ook door hun schoolgenoten. Om deze reden is het van belang dat toekomstige studies in de sociale wetenschap van het onderwijs meer aandacht schenken aan het belang van ruimtelijkheid en materialiteit van onderwijsinstellingen met betrekking tot het weergeven van maatschappelijke ongelijkheid in het dagelijks leven op school.